Rok 2023 przyniósł szereg istotnych zmian w przepisach emerytalnych, które mają bezpośredni wpływ na wysokość świadczeń oraz zasady ich przyznawania. W niniejszym artykule omówimy najważniejsze zmiany, które weszły w życie, oraz ich potencjalne konsekwencje dla osób planujących przejście na emeryturę w najbliższym czasie.
Waloryzacja świadczeń emerytalnych
Jedną z najważniejszych zmian w 2023 roku jest waloryzacja świadczeń emerytalnych. W marcu 2023 roku emerytury i renty zostały podwyższone o wskaźnik 14,8%, co stanowi najwyższą waloryzację od wielu lat. Minimalna emerytura wzrosła z 1338,44 zł do 1588,44 zł brutto.
Oprócz standardowej waloryzacji procentowej, wprowadzono również waloryzację kwotową, która gwarantuje minimalny wzrost świadczenia o 250 zł brutto. Ma to szczególne znaczenie dla osób otrzymujących najniższe świadczenia.
Nowe zasady obliczania kapitału początkowego
W 2023 roku wprowadzono nowe zasady obliczania kapitału początkowego, które mają znaczenie zwłaszcza dla osób, które pracowały przed 1999 rokiem. Nowe przepisy umożliwiają uwzględnienie w kapitale początkowym okresów opieki nad dziećmi oraz studiów wyższych, co może zwiększyć wysokość kapitału początkowego, a tym samym wysokość przyszłej emerytury.
Istotną zmianą jest również możliwość ponownego przeliczenia kapitału początkowego dla osób, które już przeszły na emeryturę, ale nie uwzględniono im wspomnianych okresów. Wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego można złożyć w dowolnym oddziale ZUS.
Zmiany w emeryturach pomostowych
W 2023 roku wprowadzono ważne zmiany w systemie emerytur pomostowych, które umożliwiają wcześniejsze przejście na emeryturę osobom wykonującym prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Najważniejsze zmiany obejmują:
- Zniesienie wygasającego charakteru emerytur pomostowych - oznacza to, że prawo do tego świadczenia będą miały również osoby, które rozpoczęły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 1998 roku;
- Rozszerzenie katalogu prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze;
- Podwyższenie wysokości emerytury pomostowej do poziomu minimalnej emerytury;
- Uproszczenie procedury przyznawania emerytury pomostowej.
Renta wdowia
Jedną z najbardziej oczekiwanych zmian w 2023 roku było wprowadzenie tzw. renty wdowiej. Nowe przepisy umożliwiają wdowom i wdowcom łączenie własnego świadczenia emerytalnego z częścią świadczenia po zmarłym małżonku.
Zgodnie z nowymi zasadami, owdowiała osoba może:
- Zachować swoje świadczenie w całości i otrzymać 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku, lub
- Zachować rentę rodzinną w całości i otrzymać 50% własnego świadczenia emerytalnego.
Jest to znacząca zmiana w porównaniu z poprzednimi przepisami, które zmuszały owdowiałe osoby do wyboru jednego z tych świadczeń.
Trzynasta i czternasta emerytura
W 2023 roku kontynuowano wypłatę dodatkowych świadczeń emerytalnych w postaci trzynastej i czternastej emerytury:
- Trzynasta emerytura jest wypłacana wszystkim emerytom i rencistom w wysokości minimalnej emerytury;
- Czternasta emerytura jest przyznawana w zależności od wysokości podstawowego świadczenia - w pełnej wysokości otrzymują ją osoby, których świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. Dla osób o wyższych świadczeniach stosuje się zasadę "złotówka za złotówkę".
Wypłata tych dodatkowych świadczeń stanowi istotne wsparcie dla emerytów, zwłaszcza w kontekście rosnącej inflacji.
Zmiany w systemie emerytur kapitałowych
W 2023 roku wprowadzono również zmiany w systemie emerytur kapitałowych, które dotyczą głównie osób oszczędzających w ramach II filaru (OFE) oraz III filaru (IKE, IKZE, PPK):
- Zwiększono limity wpłat na Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE);
- Wprowadzono korzystniejsze zasady opodatkowania wypłat z IKZE;
- Uproszczono system transferu środków z OFE do ZUS dla osób zbliżających się do wieku emerytalnego.
Podsumowanie
Zmiany w przepisach emerytalnych wprowadzone w 2023 roku mają na celu poprawę sytuacji finansowej emerytów oraz zapewnienie większej elastyczności w systemie emerytalnym. Szczególnie korzystne są one dla osób o najniższych świadczeniach oraz dla wdów i wdowców.
Warto jednak pamiętać, że niektóre z tych zmian wymagają złożenia odpowiednich wniosków, dlatego zalecamy konsultację z doradcą emerytalnym, który pomoże w optymalnym wykorzystaniu nowych możliwości.
Jeśli masz pytania dotyczące zmian w przepisach emerytalnych lub potrzebujesz pomocy w przygotowaniu odpowiednich dokumentów, skontaktuj się z naszymi ekspertami, którzy chętnie udzielą Ci szczegółowych informacji i wsparcia.
